Smakowity Rzym

Spacerując po Rzymie odkrywamy najpiękniejsze i najbardziej kultowe dzielnice Rzymu: Campo de' Fiori, Piazza Navona, Dzielnica Żydowska, Piazza Farnese, Portico d' Ottavia i Teatro Marcello. Zwiedzając najbardziej charakterystyczne zabytki Rzymu, próbujemy typowych potraw Wiecznego Miasta. To prawdziwa uczta smaków w sercu Rzymu! Cieszy nas autentyczna lokalna kuchnia i specjały w miejscach niezauważonych przez turystów. Historia, sztuka i piękno są idealną scenerią do odkrycia najbardziej autentycznych smaków Wiecznego Miasta.

 

Wycieczkę po Rzymie rozpoczynamy zwiedzając Antyczny Rzym. Forum starożytnego Rzymu stanowiło centrum życia politycznego, gospodarczego i sądowniczego. Zrujnowane świątynie i bazyliki najlepiej rozpocząć od obejrzenia terenu z góry. Najlepszym miejscem będzie Kapitol.

  

 

 

Koloseum, największy amfiteatr Rzymu, przyciąga turystów jak magnez. Kolejki, po bilet w sezonie wakacyjnym, potrafią być kilku godzinne (nota bene w upale, często temperatura przekracza 40 stopni Celsjusza).

.

 

Fontanna przy wejściu, na Piazza Pietro d'Illiria, składa się z dwóch pozostałości: rzymskiej łaźni termalnej i monumentalnej marmurowej maski wyrzeźbionej w celu dekoracji fontanny zbudowanej w 1593 roku w Campo Vaccino. Maska ma długą historię. Po rozebraniu w 1816 roku fontanny Campo Vaccino została ona odzyskana i od 1827 roku służyła do dekoracji fontanny wzniesionej na prawym brzegu Tybru. Fontannę tę rozebrano w 1890 roku, a rzeźbę przechowywano w magazynach miejskich do czasu przeniesienia na obecne miejsce.

 

 

 

Spacerkiem po smakowitym Rzymie. Rosnące przy ulicy drzewa granatu, gorzkich pomarańczy, krzewy kaparów ...

 

Il Giardino degli Aranci - Ogród Pomarańczowy to nazwa używana do określenia Parco Savello, parku w Rzymie o powierzchni około 7800 m², położonego na Wzgórzu Awentyn, w dzielnicy Ripa, z którego można podziwiać wspaniały widok na miasto. Ogród, którego nazwa wywodzi się od charakterystycznej obecności licznych roślin gorzkiej pomarańczy, rozciąga się na terenie starożytnej twierdzy zbudowanej przez rodzinę Savelli (stąd nazwa „park Savello”) na Awentynie. Ogród jest bardzo symetryczny, z centralną aleją pokrywającą się z punktem widokowym, nazwaną później na cześć aktora Nino Manfrediego. Plac centralny nosi imię innego rzymskiego aktora, Fiorenzo Fiorentiniego, który przez wiele lat kierował trwającym w parku letnim sezonem teatralnym.

 

  

 

Przerwa na Espresso lub Cappuccino. Kawa towarzyszy Włochom obowiązkowo od śniadania do kolacji. Kawę pije się zazwyczaj do posiłku, za wyjątkiem szybkiego espresso. Cappuccino czy cafe latte pije się rano i z niewielkim ciastkiem, który zastępuje pierwszy posiłek. Mleczną kawę pije się wyłącznie do godziny 11:00. Zamówienie jej po tej porze jest uważane ze niewłaściwe.

Jeśli kawa to w najstarszej kawiarni. Kawiarnia, popularnie nazwana Caffè Greco, została założona w 1760 roku przez Greka Nicola della Maddalena. Jedna z najstarszych kawiarni w Rzymie mieści się na Via dei Condotti 86, w pobliżu Schodów Hiszpańskich. To jedna z najbardziej odwiedzanych ulic, na której znajdują się ekskluzywne butiki znanych marek m.in.: Versace, Armani, Dolce&Gabbana, Valentino.

 

 

W XVIII wieku kawiarnia była ulubionym miejscem spotkań artystów z różnych krajów oraz śmietanki towarzyskiej Rzymu. Na przestrzeni lat w Caffè Greco można było spotkać pisarzy: Bayrona, Goethego, Stendhala, Mickiewicza i Słowackiego. Bywali kompozytorzy: Liszt, Wagner, Bizet, Mendelssohn. Gośćmi kawiarni byli też Casanova, oraz król Ludwik Bawarski.

Do kawy do wyboru na słodko czy słono ...

Rzym to również podrapane kamienice, zapomniane uliczki, ale w każdym miejscu kawałek zieleni, kawiarenki i herbaciarnie, bary, rodzinne maleńkie restauracje z tradycyjną kuchnią włoską ...

 

 

Chwila na bruschette ze świeżymi pomidorami, skropionymi oliwą z oliwek. Bruschetta (wym. Brus'ketta) to rodzaj przekąski pochodzącej z Włoch. Najprościej można powiedzieć, że jest to chleb z grilla przetarty ząbkiem czosnku, skropiony dobrą oliwą, posypany solą i pokryty kawałkami pomidora. Ale to co wydawałoby się proste, tak naprawdę proste być nie musi. Bruschetta zwykłą kanapką nie jest. Jest kulinarnym arcydziełem w swojej prostocie.

 

 

 

 

Jeśli mamy na myśli klasyczne włoskie jedzenie uliczne, pierwszym oczywistym skojarzeniem jest pizza. W Rzymie kolejny przystanek to właśnie pizza.

 

Istnieją dwa zupełnie różne style pizzy, które we Włoszech można nazwać pizzą rzymską: 

• Pizza al taglio (pizza na kawałki). Zwykle jest dostępna w prostokątnych kawałkach i zwykle ma grubszy spód, podobny do focacci. Spożywane jest jako zwykłe danie na wynos.
• Pizza tonda to całe okrągłe pizze na cienkim spodzie. Większość restauracji serwujących pizzę w Rzymie serwuje ten styl. Czasami określana jako pizza bassa (niska pizza) w odróżnieniu od pizzy alta (wysoka pizza – w stylu neapolitańskim). Jedną z kluczowych różnic w składnikach ciasta w porównaniu ze stylem neapolitańskim jest dodatek oleju, który przyczynia się do chrupkości powstałego ciasta. 
  

W restauracji zamawiam Tonda Romana cienką i chrupiącą pizzę, w której ranty pizzy nie wystają ponad środek, a sos może dosięgać brzegu placka. Ciasto na pizzę rzymską jest dosyć cienkie, a po upieczeniu bardzo chrupiące. Zwykle pizza rzymska ma tylko kilka składników, to mąka, woda, drożdże, sól i oliwy z oliwek.

 

 

.

La Dolce Vita. W kuchni rzymskiej znajdziemy wiele doskonałych deserów. Wybór lodów osiągnął najwyższą sztukę. W wielu lodziarniach lody, przygotowane na miejscu, mają ponad 100 smaków do wyboru. Trudno im się oprzeć. Lody dzielą się na kilka rodzajów: crema, czyli lody klasyczne mleczne, śmietankowe, frutta, czyli zamrożony sok zwany w Polsce jako sorbet, semifreddo - na wpół zamrożony deser, grattachecca to pokruszony lód (składa się z lodu polanego słodkim syropem o różnych smakach), i na zakończenie lodowych delicji granita. Granita to mrożony deser na bazie kawy lub soków owocowych. Charakterystyczną cechą, odróżniającą go od sorbetu, jest ziarnista struktura lodu, której to zresztą zawdzięcza swoją nazwę – granire to po włosku „formować ziarna”.

.

Ruszamy w dalszą podróż. Mijamy Pomnik Wiktora Emanuela. Budowla wzniesiona z białego marmuru ma swoich zwolenników, ale również zagorzałych przeciwników. Uważają oni, że jest ona przykładem nadętej architektury. Pomnik, często nazwany "tortem weselnym" lub "maszyną do pisania", został  poświęcony Wiktorowi Emanuelowi II Sabaudzkiemu, pierwszemu królowi zjednoczonych Włoch. W gmachu mieści się Museo del Risorgimento, muzeum pamiątek z okresu walk o zjednoczenie Włoch.

 .

Rzymskie specjały obecne na każdym kroku. Wszystko wygląda smacznie i rzeczywiście tak smakuje. Różnorodne, szybkie, smakowite przekąski. Najpopularniejsze są sklepy pizza a taglio, gdzie można kupić na wagę kawałek, świeżo upieczonej pizzy. W większości sklepów spożywczych alimentari lub salumerie można kupić panini, kanapkę przygotowaną na miejscu, lub kawałek ciasta pizzy nadziewanego różnościami.

Place, rynki, ogrody ...  czas relaksu, czas zakupu pamiątek, odpoczynku w kawiarniach, herbaciarniach czy winiarniach zwanych enoteche. Enoteche mają duży wybór win, głównie włoskich. Rzymskie birrerie czyli piwiarnie znane są z dobrego jedzenia, świetnej atmosfery i doskonałego piwa.

 

Pasta, pasta, pasta ... zbliża się pora obiadu. Na pierwsze danie w Rzymie jada się głównie makarony. Popularne, znane nam, pasta alla carbonara, którą Włosi przygotowują z guanciale, dojrzewającego podgardla wieprzowego, jajek, pecorino romano, twardego sera podpuszczkowego wytwarzanego z mleka owczego, soli i czarnego pieprzu. Spaghetti alla carbonara z pancettą lub guanciale, z żółtkami jajek i serem to klasyczna rzymska potrawa, podobnie jak spaghetti alle vongole z małżami.

W Rzymie powinniśmy spróbować pasty: amatriciana, carbonara, gricia i cacio e pepe. 

• Amatriciana to na bazie pomidorów makaron z słonym pecorino, papryką chili i kawałkami guanciale tradycyjnie podawany z  makaronem bucatini.
• Carbonara jest wykonana z jaj, parmezanu i guanciale. zwykle podawany ze spaghetti lub rigatoni. 
• Pasta alla gricia to makaron z serem pecorino romano, czarny pieprz i guanciale.
• Cacio e pepe to klasyczny makaron z serem, mieszanka sera pecorino oraz czarnego pieprzu.

W Rzymie znajduje się Narodowe Muzeum Makaronu - Museo Nazionale delle Paste Alimentari. W muzeum poznamy historię wyjątkową na skalę światową, historię całkowicie włoską, historię makaronu. Pasta, czyli makaron, który od tysięcy lat jest ceniony na całym świecie, prezentuje się w tym niezwykłym muzeum. Od historii, przez sposoby przyrządzania, po kształty i rodzaje. Narodowe Muzeum Makaronu, jedyne w skali światowej, to także muzeum „antycypacyjne”, czyli pierwsze poświęcone konkretnemu produktowi spożywczemu.

Muzeum zarządza fundacja Agnesi. Kolekcja zapoczątkowana przez Vincenzo Agnesi powstała w 1958 roku w starożytnym domu rodzinnym w Pontedassio, niedaleko Imperii. Muzeum mieści się w XVI-wiecznym pałacu przy Piazza Scanderbeg, niedaleko Fontanny di Trevi. Wewnątrz, można dowiedzieć się, jak wytwarzany jest makaron z pszenicy oraz jakie procedury stosowane są przy ugniataniu i suszeniu, zarówno w starożytnym procesie rzemieślniczym, jak i we współczesnej technologii przemysłowej: od „prymitywnych maszyn”, takich jak pierwsze kamienie młyńskie, do nowoczesnych maszyn.

 .

Mieszkańcy Rzymu lubią wygodę i często korzystają z gotowych produktów. A wybór jest ogromny. Ręcznie przygotowane makarony zadowolą niejednego smakosza.

.
 

Dotarliśmy do Fontana di Trevi. Największa i najsłynniejsza z rzymskich fontann, niemalże całkowicie wypełnia Plazza di Trevi. Jeśli zamierzamy powrócić do Rzymu, to zgodnie z tradycją wrzucamy do fontanny monetę. Fontanna została wykonana w roku 1762 według projektu Nicoli Salviego. Postaciami centralnymi są Neptun i dwa trytony.

 .

Fontana del Nettuno (Fontanna Neptuna) położona jest na północnym krańcu Piazza Navona. Kiedyś nazywano ją „Fontana dei Calderari”, ponieważ znajdowała się blisko małej uliczki, przy której znajdowały się warsztaty kowalskie, wytwórcy garnków i patelni oraz inne zakłady metalowe, a wszystkie one wytwarzały ciepło. Calderari oznacza "zagotować".

 .

Zamek Świętego Anioła (wł. Castel Sant'Angelo), Mauzoleum Hadriana – grobowiec cesarza Hadriana, jego rodziny oraz następców, znajdujący się na prawym brzegu Tybru w Rzymie, w pobliżu Watykanu. Od 1752 roku budynek zdobi rzeźba przedstawiająca anioła z mieczem. Od 1933 roku do czasów obecnych znajduje się w nim watykańskie muzeum średniowiecznej broni.

 

 

Sklep z serami :-)) Pecorino Romano to tradycyjny rzymski ser z owczego mleka. Włoskie sery są znane i cenione na całym świecie. Sklepowe półki uginają się od przeróżnych serów. Do najpopularniejszych należą sery włoskie pecorino, sery krowie provola, scamorza, sery pleśniowe gorgonzola oraz krowi ser długo dojrzewający parmiggiano reggiano (parmezan) lub grana padano.

 

Watykan to miejsce w którym został stracony i pochowany św. Piotr. W tym miejscu wzniesiono rezydencję papieża, jego następcy. Bazylika św. Piotra była i jest celem pielgrzymek z całego świata. W pałacach papieskich mieszczą się również Muzea Watykańskie. W Kaplicy Sykstyńskiej znajdują się freski Michała Anioła. Watykan jest siedzibą głowy Kościoła katolickiego. Od 1929 roku jest to niezależne państwo rządzone przez papieży. Państwo ma własne urzędy, banki, pocztę, rozgłośnię Radia Watykan oraz gazetę codzienną 'l'Osservatore Romano".

Plac św. Piotra otoczony jest kolumnadą. Olbrzymia, czterorzędowa kolumnada w porządku toskańskim, zwieńczona jest attyką, na której ustawiono posągi 140 świętych. Wśród nich, po lewej stronie, na wysokości fontanny, można znaleźć pomnik św. Jacka Odrowąża, dominikanina. 

 

Na placu symetryczne ustawiono jeszcze dwie fontanny. Jedna z nich, znajdująca się po prawej stronie placu, jest dziełem Maderny, a druga jest jej wierną kopią. Po lewej stronie, pomiędzy bazyliką a kolumnadą, znajduje się Spiżowa Brama strzeżona przez Gwardię Szwajcarską. W głębi widoczne są Schody Królewskie – Scala Regia – dzieło Berniniego.

 .

Spojrzenie na Rzym z góry. Tego nie można ominąć. Na kopule bazyliki św. Piotra znajduje się taras widokowy. Jest co podziwiać. Cały Rzym z lotu ptaka robi niesamowite wrażenie.

 

Cztery masywne filary podtrzymują kopułę o średnicy 42 m. Jej wnętrze podzielone zostało na ułożone promieniście pola i ozdobione mozaikami Cavaliera d’Arpino. Pod gzymsem figuruje łacińska inskrypcja napisana rzymską antykwą: TV ES PETRVS ET SVPER HANC PETRAM AEDIFICABO ECCLESIAM MEAM ET TIBI DABO CLAVES REGNI CAELORVM (Ty jesteś Piotr (opoka) i na tej opoce zbuduję Kościół mój i dam Ci klucze Królestwa Niebieskiego).

Na kopule bazyliki św. Piotra znajduje się taras widokowy, który udostępniony jest dla turystów. To jeden z najlepszych punktów widokowych, z którego roztacza się wspaniała panorama Rzymu.

Wejście na kopułę wymaga lekkiej sprawności fizycznej. Dostępne są dwie opcje zwiedzania, z windą oraz schodami. Bez względu na wybór trzeba będzie pokonać przynajmniej 320 schodów oraz wąskiego korytarza w samej kopule. Wjazd windą oszczędza nam 231 schodów. W zależności więc od wyboru czeka na nas 551 schodów, przy wariancie pełnego wejścia pieszo lub 320 schodów, korzystając z windy.

.

Kulinarne podsumowanie. Rzymska kuchnia jest bardzo smaczna, prosta i urozmaicona. Menu w kolejne dni tygodnia ma swoje kulinarne przyzwyczajenia. W czwartki podaje się gnocchi, w piątki solony dorsz, a w sobotę flaki. Większość potraw jest sezonowych, znakomicie przyprawionych oliwą, czosnkiem, cebulą i aromatycznymi przyprawami i ziołami. Co warto, a wręcz należy, spróbować będąc w Rzymie:

• Bruschetta - wcześniej już wspomniana grzanka chleba, w rzymskim dialekcie "lekko przypalony chleb", posmarowana czosnkiem, skropiona oliwą i z dużą ilością smakowitych, dojrzałych pomidorów.
  
• Suppli - smażone ryżowe kulki nadziewane mozarellą, która po przekrojeniu wypływa ze środka.
  
• Carciofi alla romana - karczochy po rzymsku, to całe karczochy nadziewane bułką tartą, czosnkiem oraz świeżą miętą, duszone w oliwie i białym winie.
  
• Gnocchi alla romana - to tradycyjne danie, które składa się z małych, okrągłych placków przygotowanych z semoliny (mąki pszennej durum) i sera Parmigiano Reggiano. Charakteryzują się delikatnym smakiem, kremową konsystencją oraz chrupiącą skórką na wierzchu.
• Puntarelle alla romana - sałatka z dzikiej cykorii z winegretem na bazie anchois.
• Trippa alla romana - flaki po rzymsku, to gęsta potrawka w sosie pomidorowym z cebulą, serem pecorino, goździkami, listkami mięty. 
• Saltimbocca alla romana - smażone, na maśle lub oliwie, plastry cielęciny z szynką prosciutto i szałwią. To typowe danie dla Rzymu i regionu Lacjum.
  

 .

Na zakończenie wycieczki spójrzmy na Rzekę Tyber. Zgodnie z tradycją w 753 r. p.n.e. powstało miasto Rzym. Założono je na Palatynie, jednym ze wzgórz nad rzeką Tyber. Jednym słowem wszystko tu się zaczęło...