wtorek, 23 września 2025

Giornata Nazionale dei Frutti Antichi (Italia)

 Dzień Dawnych/Antycznych Owoców (Włochy)

Starożytne, dawne owoce mówią o owocach niemal zapomnianych. Wiele małych owoców o nieznanych, kształtach i smakach, to dziedzictwo, które należy odkryć na nowo. Starożytne owoce są cenne, ponieważ opowiadają o naszej przeszłości, mówią o nas i tożsamości naszej ziemi. Starożytne owoce są dziedzictwem, na szczęście nie wymarłym całkowicie; są to owoce, które jeszcze kilkadziesiąt lat temu były jeszcze powszechne, a które w ciągu ostatnich czterdziestu lat zostały zapomniane. Przez długi czas, w niezbyt odległej od nas przeszłości, te bezcenne skarby stanowiły wyjątkowe źródło bardzo taniej żywności rosnącej na wsi i w lasach w większości w sposób naturalny.
 

 
Owoc sorboli – piękne drzewo Sorba, jego owoce, Sorboli, o jego dobroci i korzystnych właściwościach wiedziani już starożytni Rzymianie w 400 roku p.n.e. Sorba służyła do odpędzania złych duchów z domów. Jej smak jest niepowtarzalny i swój maksymalny wyraz znajduje w postaci konfitury lub przerobiony na cydr.  Sorboli używano i wykorzystuje się przede wszystkim do przygotowania cydru, likierów (np. Sorbolino), dżemów, sosów i konfitur. Sosy, szczególnie słodko-kwaśne, doskonale sprawdzają się jako dodatek do mięs czy serów.
 
Corbezzolo – chruścina jagodna, chróścina jagodna, poziomkowiec, poziomkowe drzewo, drzewo truskawkowe. To gatunek rośliny wieloletniej z rodziny wrzosowatych. Rośnie w regionie śródziemnomorskim, w zachodniej Europie i Azji. Drzewo truskawkowe ma owocu w odcieniach pomarańczy i jaskrawoczerwonego, to wiecznie zielony krzew  lub drzewo o białych kwiatach przypominających dzwonki. Owoce są jadalne na surowo, wykonuje się też z nich przetwory, czasami wytwarza się z nich wina lub likiery.
 
Dereń – małe, owalne owoce, które zmieniają kolor, przechodząc pomiędzy odcieniami żółci i zieleni, a także odcieniami czerwieni, by w momencie dojrzewania definitywnie przejść w kolor wina. Są to owoce słodkie, ale z kwaśnymi nutami. We Włoszech owoce są bohaterami dżemów, octów, galaretek, a nawet deserów.


Volpine Pears to małe, lekko spłaszczone gruszki, których skórka jest zielona i nakrapiana rdzą, ich ojczyzną jest Romagna. W przeszłości rosły samoistnie, a swoją nazwę zawdzięczają temu, że były bardzo cenione przez lisy. Gruszka Volpina to owoc niskokaloryczny, bogaty w witaminy i błonnik, spożywany głównie w formie konfitur lub wolno gotowany w winie z przyprawami.
 
Gruszka Mastantuono, zwana także gruszką „e Mast’Antuono”, produkowana na wewnętrznych obszarach Kampanii, w szczególności w prowincjach Avellino, Salerno i Neapol, to bardzo mała, zaokrąglona gruszka z krótką szypułką. Ma kolor żółty z brązowymi plamkami i smugami, a miąższ jest miękki i bardzo pachnący. Gruszka Mastantuono, oprócz tego, że jest spożywana na świeżo, doskonale nadaje się również do przetwórstwa: do robienia dżemów lub wykorzystywana jest do ciast nadziewanych ricottą i oblewanych czekoladą. Bardzo słodki owoc o miękkim, aromatycznym i pachnącym miąższu.
 
Azzeruole – Malpigia granatolistna, inaczej acerola, nadgwiazdka granatolistna bądź wiśnia z Barbados – gatunek rośliny z rodziny malpigiowatych. Rodzimym obszarem jej występowania jest południowa część Ameryki Północnej (Teksas, Meksyk), Ameryka Środkowa i północna część Ameryki Południowe. Małe, czerwone, lekko spłaszczone pestkowce. Mają soczysty miąższ i bardzo kwaśny smak. Owoce o orzeźwiającym smaku spożywa się na surowo, wytwarza się z nich także napoje, dżemy, soki.
 
Giuggiolejujuba, głożyna pospolita, jujuba pospolita – gatunek krzewu lub niewysokiego drzewa z rodziny szakłakowatych. Występuje w Europie południowej, Indiach, Himalajach, Chinach. Czerwonawe o kształcie kulistym lub podłużnym i długości ok. 25 mm. Dojrzewają późną jesienią i zimą, na drzewie już bezlistnym. Mają smak podobny do jabłek. Świeżo zebrane, jak również kandyzowane suszone owoce, są często spożywane jako przekąska lub z kawą. Wędzone daktyle są spożywane w Wietnamie i są określane jako czarne daktyle. Napój można przygotować przez rozgniecenie miąższu w wodzie] Zarówno Chiny, jak i Korea produkują słodzony syrop herbaciany zawierający owoce daktyla w szklanych słoikach oraz puszkowaną herbatę daktyla w formie torebek. W mniejszym stopniu owoce daktyla są przetwarzane na sok i ocet daktylowy Są używane do robienia pikli. Roślina uprawiana jest w Japonii (po japońsku natsume) dla owoców jadanych na surowo (tzw. daktyle chińskie). Owoce są spożywane także po ugotowaniu, suszeniu lub w marynacie.
 
Nespole comuninieszpułka zwyczajna –  Nieszpułka zwyczajna, nieszpułka jadalna – gatunek długowiecznych roślin należących do rodziny różowatych. W naturze rośnie w górskich, skalistych lasach na obszarze od Krymu poprzez rejon Kaukazu po Iran i mając niejasny status w Bułgarii, Grecji i południowych Włoszech. Poza tym gatunek rozpowszechniony jest w uprawie i w wielu miejscach dziczejący. Owoce są Jabłkowate, kuliste, brązowawe po dojrzeniu, nagie lub omszone. Z reguły są twarde, o kwaśnym smaku. Owoce tego drzewa, zwanego również nieszpułką zwyczajną, uprawiane są od czasów rzymskich, zwykle są dostępne zimą i spożywane po obraniu. Można je jeść na surowo i w różnych potrawach gotowanych. Owoce są twarde i kwaśne nawet, gdy są dojrzałe, ale stają się jadalne po zmiękczeniu, „obcięciu”, przez mróz lub naturalnie podczas przechowywania. Po obraniu owoce można jeść na surowo, czasami z cukrem i śmietanką  lub używać do robienia galaretki z nieszpułki. Ser nieszpułkowy, jest podobny do kremu cytrynowego, wytwarzanego z miąższu owoców, jajek i masła.
 
Sorbe – cenere di montagna – jarzębina – to drzewo z rodziny różowatych. Owoce przypominające jagodę są kuliste, o średnicy 6–9 mm, barwy od szkarłatnej do pomarańczowej. Surowe owoce są niejadalne, nie tylko z powodu gorzkiego smaku, ale również zawartości trującego składnika (kwas parasorbowy). Natomiast po przemrożeniu, lub po zanurzeniu na chwilę we wrzątku tracą trujące właściwości i gorzki smak. Owoce są używane w postaci przetworów, cenione są w kuchni i przetwórstwie. Zawierają dwukrotnie więcej karotenu niż marchew oraz alkaloid sorbinę, który nadaje im gorzki smak. Wyrabia się z nich jarzębiak, soki, dżemy, marmoladę, syropy, mus. Po usmażeniu z jabłkami stanowią doskonały dodatek do mięs. Dla celów przetwórstwa uprawiane są odmiany o dużych i jadalnych owocach.

Rosa canina – dzika róża – Jest to najpospolitszy gatunek róż samoistnych we Włoszech, bardzo popularny w żywopłotach i na obrzeżach lasów. Czasami nazywana jest różą zaroślową lub dziką różą. Jest przodkiem róż uprawnych, początkiem znanych dziś odmian. Z płatków sporządza się konfitury, szczególnie nadające się do nadziewania pączków. Płatki kandyzowane nadają się do dekoracji ciast i są dodatkiem do potpourri. Z owoców przygotowuje się dżemy, soki, syropy i koncentraty witaminowe. Przetwory z dzikiej róży nadają się do samodzielnego spożycia, a także służą do aromatyzowania deserów, napojów i ciast. Aromatyczne herbaty przygotowywane są z owoców i płatków. W Szwecji zupę różaną (nyponsoppa) przygotowuje się z dojrzałych owoców.
 

Cotogno – pigwa jest krzewem lub drzewem, podobnym do gruszy, osiągającym wysokość do 5 m. Kwitnie w maju, czerwcu białymi lub różowymi kwiatami. Pigwę uprawiano już w Babilonii 3000 lat p.n.e.  Starożytni Grecy poświęcili je bogini miłości Afrodycie. Pigwę uważano za afrodyzjak. Pigwa pochodzi z obszarów Azji. Z powodu cierpkiego smaku pigwy nie je się na surowo, ale zwykle przetworzoną. Są bardzo twarde i trzeba sporo siły, żeby je pokroić. Owoce pasują do pieczonych deserów z jabłek i gruszek, do mięs, szczególnie do gęsi i kaczki. Jednak są to jedne z najlepszych owoców na przetwory, bowiem zawierają duże ilości pektyn, które w naturalny sposób zagęszczają przetwory. Idealne na marmolady, dżemy, galaretki, syropy i nalewki.
 

 
 >
 

 


 

 

Brak komentarzy:

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...